Rwa kulszowa,to dolegliwość charakteryzująca się bólem promieniującym od odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa i pośladka, przez tylną część uda i podudzie, aż do stopy. Ten rodzaj bólu może pojawić się nagłe, na przykład po urazie lub przeciążeniu kręgosłupa, lub stopniowo narastać. Zazwyczaj ma on duże nasilenie, co ogranicza codzienną aktywność. Nawet niewielkie ruchy kręgosłupa, chodzenie, kaszel czy kichanie mogą powodować nasilenie objawów bólowych. Dodatkowo możliwe są zaburzenia czucia, mrowienie oraz drętwienie w obszarze objętym bólem.
Leczenie rwy kulszowej zależy od jej przyczyny i obejmuje zazwyczaj unikanie aktywności wywołujących ból, stosowanie leków przeciwbólowych oraz fizjoterapię.
Rwa kulszowa wynika z ucisku lub podrażnienia nerwu kulszowego, lub korzeni nerwowych, z których ten nerw powstaje. Ból może obejmować jedną lub obie nogi i zazwyczaj poprzedzony jest bólem w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa.
Nerw kulszowy, będący największym nerwem w ciele człowieka, formuje się z połączenia korzeni nerwowych wychodzących z odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Następnie przebiega przez pośladki, tylną część uda, aż do dolnej części nogi. Choć ucisk nerwu kulszowego może wystąpić w różnych miejscach na jego trasie, najczęstszą przyczyną rwy kulszowej jest ucisk korzeni nerwowych w kanale kręgowym przez fragment krążka międzykręgowego. Ten stan nazywany jest bólem korzeniowym. Inne czynniki, takie jak zwężenie kanału kręgowego z powodu procesu zwyrodnieniowego czy kręgozmyku, mogą również przyczynić się do bólu korzeniowego. W rzadkich przypadkach rwa kulszowa może być spowodowana uciskiem korzeni przez guzy nowotworowe lub zmiany ropne w kanale kręgowym.
Najczęstszą przyczyną ostrej rwy kulszowej jest ucisk na korzenie nerwowe wywołany degeneracją krążka międzykręgowego. Krążki międzykręgowe, przypominające kształtem dyski, stanowią chrzęstno-włókniste elementy kręgosłupa. Zbudowane są z pierścienia włóknistego otaczającego elastyczne jądro miażdżyste. Pełnią funkcję łączącą trzony kręgów oraz absorbują obciążenia, jakim podlega kręgosłup. Proces zwyrodnieniowy krążków międzykręgowych, znanego jako dyskopatia, rozpoczyna się w okresie dojrzewania i postępuje wraz z wiekiem, stanowiąc część choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. W wyniku nadmiernego obciążenia dochodzi czasem do nagłego nasilenia zmian zwyrodnieniowych krążka międzykręgowego, prowadzącego do pęknięcia włókien pierścienia włóknistego i przemieszczenia jądra miażdżystego ku tyłowi, co generuje intensywne bóle kręgosłupa.
Z uwagi na specyficzną krzywiznę kręgosłupa i przenoszenie głównego obciążenia przez jego dolną część, najczęstszym obszarem występowania bólu są krążki międzykręgowe odcinka lędźwiowo-krzyżowego (krążki L4/L5 oraz L5/S1).
W przypadku znacznego przemieszczenia jądra miażdżystego ku tyłowi, co skutkuje uciskiem na korzenie nerwowe w kanale kręgowym, do bólu kręgosłupa może dołączyć ból promieniujący wzdłuż tych korzeni. Zazwyczaj ból ten rozprasza się w kierunku pośladka, tylnej części uda, podudzia, a czasem również stopy i palców kończyny dolnej, co określa się mianem ostrej rwy kulszowej.
W niektórych przypadkach pierścień włóknisty może całkowicie pęknąć, a fragment jądra miażdżystego wypadnąć do kanału kręgowego, co prowadzi do uszkodzenia korzeni nerwowych. Taki stan określany jest jako przepuklina jądra miażdżystego krążka międzykręgowego, zwana potocznie „wypadnięciem dysku”. Oprócz bólu mogą pojawić się wówczas objawy neurologiczne wynikające z zakłóceń w funkcji nerwów, takie jak zaburzenia czucia w skórze kończyny dolnej, niedowład stopy czy osłabienie odruchów głębokich.
Źródło: Medycyna Praktyczna dla Lekarzy i Pacjentów
https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/150605,rwa-kulszowa
